از اواسط پاییز که هوا رو به سردی می ره ، دیگه کار برد پنکه ها و کولر ها سر میاد و در عوض ، شوفاژها و بخاری ها ی خواب آلود ، از خواب تابستونی بیدار می شن وچشمهای پُف آلودشونو برای یه دوره فعالیت چند ماهه باز می کنند .

اما شروع این فعالیت و استفاده ی ما از وسائل گرما زا ، مستلزم رعایت نکات ایمنیه ؛ که اگه این نکات ، به خوبی رعایت نشن ، خطرات بسیار زیادی، ما و اعضای خانواده مون رو تهدید می کنه.

باهم نکاتی رو در خصوص مسائل ایمنی نصب و استفاده ی از وسائل گرما زا  مرور می کنیم .

دقت داشته باشیم که بخاری های گاز سوز ، نباید در کنار مبل ، پرده ، کُمُد ، و مواد قابل اشتعالِ دیگه قرار بگیرند .

حواسمون باشه که لوله ی بخاری ، نباید از درون چوب ، فیبر ، و مواد قابل اشتعالِ دیگه عبور کنه .

توجه داشته باشیم که مسیرِ دودکش ، باید تا حد امکان ، مسیرِ مستقیم باشه .

روی این نکته حساسیت داشته باشیم که استفاده از لوله های خرطومی یا آکاردئونیِ آلومینیومی ، به عنوان دودکشِ لوازمِ گاز سوز ، مجاز نیست.

دقت کنیم که برای خشک کردن لباس و یا سایر وسائل، به هیچ وجه نباید از بخاری استفاده کنیم.

و به این نکته هم اهمیت بدیم که موقعِ خروج از منزل ، باید حتما بخاری مون رو در حالت شمعک قرار بدیم .

********

متاسفانه هر سال ، با شروع سرما و استفاده از وسائلِ گرما زا ، آتش سوزی های زیادی در کشورمون رخ می ده ، که علتِ عمده ی این حوادث، نادیده گرفتن و یا رعایت نکردنِ نکاتِ ایمنی ، هنگام نصب و استفاده از این وسائله!....

بیایید ، قبل از اینکه توسط این حوادث ، غافلگیر بشیم ، از بروزِ اونها ، پیشگیری کنیم .

 ********

دقت داشته باشیم که بخاری ، حتما باید استاندارد باشه و در صورتی که مستعمل و کارکرده است ، هر سال باید قبل از استفاده ، کاملا بازدید بشه تا مشکلی برای استفاده نداشته باشه .

حواسمون باشه که استفاده از وسائلِ خوراک پزیِ گاز سوز ، مثل کپسول های گازِ پیک نیک ، برای تأمین گرمای منزل ، خطرات جانی در پی داره.

توجه داشته باشیم که باید قبل از اتصال لوله ی بخاری به دودکش ، از باز بودنِ مسیرِ دود کش و کافی بودنِ کششِ اون ، کاملا مطمئن باشیم .

به خاطر داشته باشیم ، که دود کش ها ، در ناحیه ی منتهی به فضای باز، باید کاملا محکم و مهار شده باشند، تا در اثر باد و طوفان، از محلِ اتصالشون، جدا نشن .

روی این نکته حساسیت داشته باشیم که ، حتما هر سال ، باید قبل از وصل کردن و روشن کردنِ بخاری ، شلنگِ اون رو کاملا مورد بررسی قرار بدیم و از سالم بودن اون ، اطمینان پیدا کنیم .

و دقت کنیم که، برای وصل کردنِ گاز به بخاری، فقط باید از شلنگهای مخصوص استفاده کنیم و طول شلنگ گاز ، نباید از صدو بیست سانتی متر بیشتر باشه ؛....ضمن اینکه برای وصل کردنِ شلنگ ، حتما بایداز بست های فلزیِ مناسب، استفاده کنیم.

**************

این درسته که اقداماتی مثل بستن دریچه های کولر و گرفتن درزِ پنجره ها ، با نوار های درزگیر ، راههای خوبی برای هدر نرفتنِ انرژی و گرم تر موندنِ فضای داخلیِ خونه هستند ، اما باید این نکته رو هم به خاطر داشته باشیم ، که از نظر ایمنی ، بستنِ تمام روزنه ها، به هیچ وجه، کارِ درستی نیست ؛ و همیشه باید راهی رو هم برای جریان داشتنِ هوا باز بذاریم ، تا در صورتِ بسته شدنِ احتمالیِ راهِ دودکش، از تجمعِ گازِ خطرناکِ منواکسید کربن ، در محیط کار یا خونه ، جلوگیری بشه .

باید به این نکته دقت داشته باشیم که دودکش ها دائما کارِ انتقالِ دی اکسید کربن رو به خوبی انجام بدن؛.... برای مطمئن شدن از سلامتِ این عملکرد ، دقت و توجه به داغ بودنِ دودکش ، بهترین آزمایشه ؛ چراکه سردبودنِ لوله ی دودکش ، نشون دهنده ی اینه که گازهای سمّیِ حاصل از سوختنِ گاز ، از لوله ی ِ بخاری، به بیرون هدایت نمی شن ؛ که در این صورت ، باید به سرعت، بخاری رو خاموش کرد و با باز کردنِ در یا پنجره ؛ به طورِ موقت ، تهویه ی هوای لازم رو درهوای محیط به وجود آورد، و بعد ، برای رفعِ نقصِ موجود ، اقدام کرد .

اما یه سئوال: شما می دونید برای اطمینان از مکشِ دود توسط دودکش ، باید چه کار کرد ؟!...

برای جواب به این سئوال ، باید یه آزمایش با یه شعله ی کوچیک ، مثل شعله ی شمع انجام بدیم ؛... به این ترتیب که، باید قبل ازنصبِ لوله ی بخاری، شعله ی شمع رو جلوی دریچه ی دودکش اتاق بگیریم؛ که در این وضعیت ، فقط سه حالت ممکنه اتفاق بیفته؛...

- اگه شعله به سمت داخلِ دودکش کشیده بشه، یعنی اینکه مکشِ دود مناسبه و دود به راحتی از دودکش تخلیه می شه .

- اگه شعله ، بدونِ تغییر مسیر ، به سوختن ادامه بده ، یعنی اینکه مسیر دودکش ، مسدوده؛... که این وضعیت ، بسیار خطرناکه و باید علت مسدود بودنش مورد بررسی قرار بگیره؛... ضمن اینکه تا زمانِ رفع نقص، به هیچ عنوان نباید از این دودکش ، استفاده کرد .

- و در حالتِ سوم ، اگه شعله به سمت داخل اتاق ، و در واقع ، مخالفِ جهت دودکش متمایل بشه ، یعنی جهت مکش دود برعکسه و نه تنها هیچ دودی از دودکش خارج نمی شه ، بلکه دود ، برگشت هم داره ، که این وضعیت هم، بسیار خطرناکه و استفاده از چنین دودکشی ، تا زمان رفع نقص، ممنوعه.

****************

متأسفانه بر اساس آمارهای رسمیِ موجود ، بیشترین تلفات جانی در بخش حوادثِ گاز سوز ، مربوط می شه به عدم نصب صحیحِ دودکش و بسته بودنِ در و پنجره ها و روزنه های موجود ؛ که وقایعِ تلخ و ناگواری رو به دنبال داشته ؛....

 پس باید به خاطر داشته باشیم که مهمترین نکته ی ایمنی در مورد بخاری و آبگرمکن ، نصب دودکش همراه با کلاهک و اطمینان از خروج گازهای سمی ، به فضای خارج از ساختمانه ؛..

 و نکته ی قابل توجه در این زمینه ، الزامی بودنِ استفاده از کلاهک در انتهای مسیر دودکشه ؛ چراکه در صورتِ عدمِ وجودِ کلاهک ، امکانِ بازگشت دود به مکان مورد استفاده از بخاری ، وجود داره ؛... که در این صورت ، می تونه منجر به مسمومیت شدید و مرگ بشه ؛... به همین خاطر ، استفاده از کلاهک در انتهای مسیرِ دودکش در خارج از ساختمان، الزامیه.

***************

اما ، یادآوری چند نکته ی مهم :

یادمون باشه که استفاده از بخاری، اعم از گازی ، نفتی ، و یا برقی ، در حمام بسیار خطرناکه و می تونه منجر به مرگ افراد بشه .

یادمون باشه که به هیچ عنوان نباید از وسایل گرمایشیِ بدونِ دودکش ، برای گرم کردنِ منزل استفاده کنیم .

و یادمون باشه که سوختنِ ناقصِ وسائل گرما زا ، از جمله بخاری، آبگرمکن ، شومینه ، و چراغ های خوراک پزی ، باعث تولید گاز منوکسیدکربن می شن ، که این گازِ سمی ، بسیار خطر ناک و کشنده است .

*************

همونطور که می دونید ، یکی از اصول استفاده ی صحیح از وسایل گرما زا ، نصب بدون نقص دودکش های اونهاست ، چراکه دود کش ها مهم ترین نقش رو در خوب سوختن و همچنین ایمنیِ اینگونه وسائل ، ایفا می کنند ؛ به همین خاطر ، می شه گفت که سیستمِ دوددکشِ وسائل گرما زا ، از ارکانِ اصلی ایمنی در این وسائل هستند و باید در نصبِ صحیحِ اونها، دقت بسیار زیادی صورت بگیره .

در پاراگراف های قبل ، درباره ی الزامی بودنِ نصب کلاهک در انتهای دودکش گفتیم؛ اما باید این نکته رو هم اضافه کنیم که دود کش ها در ناحیه ی منتهی به فضای باز ، باید حداقل ، هشتاد سانتیمتر از مرتفع ترین نقطه ی ساختمان بلند تر باشند و در ناحیه ی الحاق ، به صورت مستقیم و بدون پیچ و خم نصب بشن ؛... ضمن اینکه عملِ نصب ، باید کاملا اصولی و صحیح انجام بشه ، تادود کش در برابر باد و طوفان، محکم و مهار شده باشه .

**************

و در نهایت یادآورریِ چند نکته ی مهم دیگه:

یادمون باشه که علائمی مثل سرگیجه، سر درد ، ضعف، بی حالی ، حالت تهوع ، و تنفس نامنظم ، از نشانه های انتشار گاز در محیط اند ، که در صورت بروز چنین علائمی باید بلافاصله ازاون مکان خارج بشیم .

یادمون باشه که گاز منوکسید کربن ، به سرعت باعث مسمومیت میشه و با فلج کردنِ سلسله اعصاب ، قدرتِ هرگونه اقدامی رو از انسان می گیره .

یادمون باشه که به هیچ عنوان، از وسائل گاز سوزِ غیر استاندارد و غیر مجاز، استفاده نکنیم .

و یادمون باشه که در صورت احساس بوی گاز ، در اتاق یا داخل ساختمان ، باید از دست زدن به کلید برق و ایجاد هرگونه جرقه ، خودداری کنیم .